Het is tijd om terug te keren naar de haven. Je laat de gashendel zakken en je motor gaat woest tekeer, maar je boot ligt stil. Of misschien beweegt je boot een beetje, bijna alsof er geen schroef aan de motor zit. Je zet de motor uit en kantelt de aandrijving omhoog om te controleren. En ja hoor, de schroef zit er nog op. Maar wat is er dan aan de hand?

Je zou een ‘verdraaide’ schroefnaaf kunnen hebben. Met andere woorden, de schroef wordt niet meer door de motor rondgedraaid, omdat de naaf het heeft begeven.

Wat is een schroefnaaf..

Om dit probleem te begrijpen moeten we eerst enkele termen definiëren. De naaf van een schroef zit in de cilinder die de schroefbladen ondersteunt. De naaf is de interface tussen de schroef en de schroefas van een buitenboordmotor of een motor met hek-aandrijving. Een metalen inzetstuk met spievertanding in het midden van de naaf past in de spiebanen op de schroefas. Tussen dit inzetstuk en de binnenkant van de cilinder zit een dempingsmechanisme. Op oudere schroeven en op de huidige Mercury schroeven voor motoren van 30 pk en minder is deze demper een rubberachtige huls die in de schroefcilinder is geperst en door zijn eigen spanning op zijn plaats wordt gehouden. De meeste Mercury schroeven die sinds 1995 zijn gemaakt, maken gebruik van een versie van de schokabsorberende Flo-Torq naaf, een samenstel dat in de schroefcilinder wordt geschoven.

... en waarvoor dient het?

De functie van beide naaftypes is het dempen van de interface tussen de schroef en de schroefas. Dit vermindert de schokken op de onderdelen van het onderwaterhuis wanneer de aandrijving van neutraal in vooruit of achteruit wordt geschakeld en – belangrijker nog – het beschermt de aandrijving tegen schade als de schroef een harde bodem of een vast voorwerp raakt. In feite is het de bedoeling dat de naaf bij een hevige schok meegeeft. Dit kan de naaf beschadigen, maar het beschermt de schroefas en de tandwielen in het onderwaterhuis. Bij zo’n hevige schok is de schroef waarschijnlijk toch al beschadigd. En die tandwielen en assen zijn duur om te vervangen.

Bij een schok komt de rubberen naaf waarschijnlijk los uit de schroefcilinder. Als dit gebeurt, zul je vrijwel zeker je reserveschroef moeten installeren om weer verder te kunnen varen. De Flo-Torq naaf heeft een demper van duurzaam Delrin-kunststof die is ontworpen om mee te geven bij een schok. Als de schroefbladen niet al te erg beschadigd zijn, kun je na de componenten van de Flo-Torq naaf op het water te hebben vervangen, weer verder varen. Daarom is het belangrijk om een reserveschroef en – als je schroef een Flo-Torq naaf heeft – een reserve naaf set bij je te hebben, plus het gereedschap en de bevestigingsmiddelen die nodig zijn om de schroef en naaf te vervangen.

Hoe raakt een schroef ‘verdraaid’ zonder schok?

In sommige gevallen kan de schroefnaaf ‘verdraaid’ raken zonder schok. Oudere rubberen naven kunnen met de jaren hard worden en in de cilinder beginnen te slippen, tot ze uiteindelijk niet meer stevig aan de schroef vastzitten. De hitte van de uitlaat kan ook het rubber of Delrin-materiaal aantasten. In dit geval kan de verdraaide naaf een waarschuwing zijn voor een ernstiger probleem, zoals een versleten of defecte waterpompwaaier, een verstopt koelsysteem of een motor die niet goed loopt. Elk van deze situaties kan de uitlaattemperatuur zeer hoog doen oplopen.

Wat te doen als je op het water te maken krijgt met een verdraaide naaf?

Zelfs als de naaf slipt wanneer je de boot in plané probeert te brengen, heeft deze mogelijk nog steeds voldoende grip op de schroef om bij stationair of laag toerental te functioneren. In dat geval kun je nog naar de haven ‘dobberen’ zonder de schroef te vervangen. Laat vervolgens een erkende Mercury dealer een diagnose stellen door de schroef te inspecteren en – als het defect hittegerelateerd lijkt te zijn – de motor op andere problemen te controleren.

Als je motor de boot niet in plané kan brengen, ga er dan niet automatisch van uit dat het probleem een verdraaide naaf is. De motor kan om een of andere reden vermogen verliezen of er kan een probleem zijn met het hydraulische trimsysteem, waardoor de buitenboord aandrijving of -motor niet helemaal naar beneden kan trimmen om de boot gemakkelijk in plané te tillen.

Flo-Torq SSR schroefnaafset

Mercury werkt voortdurend aan de ontwikkeling van zijn schroefnaaf technologie om de aandrijflijn beter te beschermen en een meer aangename en verfijnde besturing te bieden. De meest recente evolutie in het Flo-Torq systeem is de nieuwe Flo-Torq SSR schroefnaafset, die is ontworpen voor gebruik met Mercury buitenboordmotoren van 40 tot 225 pk met een schroefas van 1 inch voor algemene toepassingen, waarbij de schroef de waterspiegel niet doorbreekt. Flo-Torq SSR maakt gebruik van de beproefde Soft-Shift Rubber technologie om schakelgeluiden – het geluid wanneer speling in de aandrijflijn ontstaat bij het schakelen – vrijwel te elimineren. Het Flo-Torq SSR naafsysteem, dat door booteigenaren in de meeste Mercury schroeven kan worden geïnstalleerd, is nu verkrijgbaar bij de erkende Mercury dealers. Zij kunnen je ook deskundig advies geven over het complete assortiment van Mercury schroeven en andere Flo-Torq systeemopties.